गगन नुनिया
विराटनगर । विराटनगरमा डेंगु संक्रमण नियन्त्रण गर्न अभियान सञ्चालन गरिएको छ । यसका लागि महानगरपालिकाले १९ वटै वडाहरुमा समिति गठन गरेको छ ।
महानगरका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख हैदर अलीका अनुसार प्रत्येक वडाले आफ्नो कार्यतालिका अनुसार काम गर्न थालेका छन् ।
अभियानका लागि विराटनगरका स्वास्थ्यकर्मीहरुलाई प्रशिक्षण पनि दिइएको छ । बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरानका डेंगु नियन्त्रण विषेशज्ञ डा. सुरेन्द्र उराउले उनीहरुलाई प्रशिक्षण दिएका थिए ।
अभियानकै सिलसिलामा महानगरका विभिन्न सरोकारवाला निकाय, संघ–संस्था, शिक्षा क्षेत्रका प्रतिनिधि, नागरिक समाज एवं सञ्चारकर्मीको सहभागितामा डेंगु नियन्त्रण गर्नेबारे अन्तरक्रिया गरिएको थियो ।
कार्यक्रममा डेंगु नियन्त्रण गर्न आ–आफ्नो क्षेत्रबाट निर्वाह गर्नुपर्ने भूमिकाका सम्बन्धमा छलफल गरिएको थियो ।
लामुट्टे र तयसको लार्भा खोज तलासमा विद्यार्थीदेखि अरु क्षेत्रका प्रतिनिधिले महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्न सक्ने अलीले बताए ।
अलीका अनुसार विराटनगरको १, ३, ४ र ५ नम्बर वडा डेंगुका कारण सबैभन्दा बढी प्रभावित बनेको छ । विराटनगरका १९ वटा वडामध्ये हालसम्म ६, १२, १३, १५ र १८ नम्बर वडामा डेंगुका संक्रमित भेटिएका छैनन् । अन्य १४ वटा वडा डेंगुबाट प्रभावित बनिसकेको उनले बताए ।
‘डेंगु नियन्त्रणका लागि सबै वडामा स्प्रे (औषधि छिर्किने) गर्नेदेखि स्वास्थ्यकर्मीको क्षमता अभिवृद्धि गर्नेसम्मका काम भइसकेको छ,’ अलीले भने, ‘आवश्यक सामग्रीको व्यवस्थापन गर्दै महानगरपालिकाअन्तर्गतका स्वास्थ्य संस्थामार्फत निःशुल्क जाँचको व्यवस्था मिलाइएको छ ।’
स्वास्थ्य निर्देशनालयका निर्देशक ज्ञानबहादुर बस्नेत, डा. सुरेश महतो र नगर प्रमुख नागेश कोइरालालगायतको टोलीले अभियानको अनुगमन गर्ने गरेका छन् ।
कोसी अस्पतालका स्वास्थ्यकर्मीी कामेश्वर परिहस्तका अनुसार देशभरमै डेंगु संक्रमणबाट संघीय राजधानी काठमाडौं सबैभन्दा बढी प्रभावित छ । त्यहाँबाट तिहार, छठजस्ता पर्वका लागि घर फर्कनेहरु संक्रमित हुन सक्ने भएकाले संक्रमण फैलने जोखिम रहेको उनले बताए ।
महानगरका एक महिना अघिदेखि नै फाट्टफुट्ट रुपमा डेंगुका बिरामी देखिन थालेका थिए । दसैँपछि बिरामीको संख्या बढेको परिहस्तले बताए ।
डेंगुसँग मिल्दोजुल्दो लक्षण देखिएपछि परीक्षणका लागि आएका बिरामीमध्ये ९० प्रतिशत बिरामीमा संक्रमण पाइएको थियो ।
डेंगु लामखुट्टेबाट सर्ने संक्रमण हो । मानिस बस्ने ठाउँ वरिपरी सरसफाई नगर्ने, व्यक्तिगत सफाईमा ध्यान नदिने, शरीर ढाक्ने गरी कपडा नलगाउने, झुल लगाएर नसुत्ने, घर वरिपरी पानी जम्मा हुन दिनेजस्ता कारण डेंगुको संक्रमण बढिरहेको स्वास्थ्यकर्मीहरुको भनाइ छ ।
घर वरिपरि फोहोर पानी जम्न नदिने, झुल टाँगेर मात्रै सुत्ने, शरीर ढाक्ने लुगा लगाउनेजस्ता उपाय अपनाए डेंगु संक्रमणबाट बच्न सकिने चिकित्सकहरुले बताउँदै आएका छन् ।
सामान्यतयाः १५ देखि ४५ वर्षका मानिसहरुमा यसको संक्रमण पाइएको छ । कोसी अस्पतालले विपन्न समुदायका संक्रमित बिरामीका लागि उपचारको निःशुल्क व्यवस्था गरेको छ ।
महानगरपालिकाका अनुसार विराटनगर महानगरपालिकामा हालसम्म डेंगु संक्रमितको संख्या ९० पुगेको छ ।
(प्रशिक्षार्थी)
